آذربایجان در شاهنامه دارای جایگاهی چنان شگفت است که فقط در یک مورد از تکرارها و تکیهها بر آذربایجان، یزدگرد سوم، پادشاه ساسانی، در آنزمان که نظام سیاسی را در برابر عربها سقوطکرده درمییابد به «رستم فرخزاد» سپهدارِ ایران دستور میدهد تا گنجینههای پارس را به آتشکدهی شیز در آذربایجان بِبَرد.
کتاب «شاهنامه نثر؛ (تاریخ دلگشا)» نوشته «توکل بیک» با تصحیح احیا «محمدآقازاده» توسط انتشارات سوره مهر منتشر و راهی بازار نشر شد.
مهاجرت قبایل ترک به ایران (و ابتدا به توران) از قرن هشتم میلادی به بعد، و استقرار آنها در آن بخش از ایران باعث این برداشت نادرست شد که توران، سرزمین ترکها بوده است.
«سخن» در شاهنامه معنیهای متفاوتی دارد. از آن جمله اندیشه، کردار، کلام، داد و دانایی، داد و دهش و... است و برای هرکدام از معنیها شاهدمثالهای روشنی وجود دارد.
شاهنامه دربرگیرندهی پادشاهیِ پیشدادیان، کیانیان و ساسانیان است که کیخسرو با پیشنامِ «کِی» در چم پادشاهِ بلندقامت(4) در خانوادهی کیانیان قرار داشته و واپسین شخصیت اساطیری در شاهنامه میباشد.
اشعار خسته قاسم اگر چه به صورت مدون و يكجا به دست ما نرسيده است اما در جُنگهاي مختلف در سدههاي گذشته، برخي از اشعار او آمده است.
یکی از آتشکدههای بزرگ ایران قدیم به نام آتشکدهی آذرگشسپ در شیز آذربایگان بوده و این همان آتشکدهای است که در شاهنامه همیشه به نام آذرگشسپ یاد میشود و از معابدی است که شاهان هنگام بروز دشواریها به آنجا پناه میبرده و از خداوند یاری میخواستهاند.
یک برگ از شاهنامه قوام الدین حسن وزیر متعلق به دوران آل اینجو که در موزه هنر جهان به معرض نمایش گذاشته شده توسط اساتید شاهنامه پژوه رونمایی شد.
تعداد عناوین مجموعه «داستانهای شاهنامه» نوشته محسن دامادی توسط انتشارات کتابسرای نیک به ۱۰ جلد رسید.
بنابر این اندیشه است که باید برای آذربایجان، فرهنگی ترکی، ساخته و پرداخته شود. در همین راستا است که عنصر غیر ترکی آذربایجان را که همان زبان فارسی است، باید بیگانه تلقی کرد.